Naukowe dylematy... czyli "Co by tu jeszcze spieprzyć panowie"...
I oczywiście
nic o diecie pacjenta... dieta jest poza wszelkim podejrzeniem...
ale naukowcy jak zawsze - "mają nadzieję"...
----------------------------------------------------------------------------------------
http://wiadomosci.onet.pl/1480351,16,1,1,,item.htmlJedno białko może spowolnić starzenie? PAP, msu /07.02.2007
Brak w komórce mało znanego białka o nazwie p66Shc może opóźniać procesy
starzenia się organizmu - dowodzą badania przeprowadzone przez naukowców
z Instytutu Biologii Doświadczalnej w Warszawie oraz z włoskich
uniwersytetów w Mediolanie i Ferrarze.
Badacze ostrzegają jednak przez postrzeganiem ich odkrycia jako
wynalezienia cudownego eliksiru młodości.
Wyniki zaskakujących badań opublikowano w lutowym wydaniu prestiżowego
pisma "Science".
NIEPRZYJAZNE CZĄSTECZKI
Białko p66Shc obecne jest w każdej komórce naszego organizmu. Jednak
jego funkcja wciąż pozostaje tajemnicą. Uważa się, że bierze ono udział
w regulacji podziałów komórkowych i pełni funkcje sygnałowe. Naukowcy
sądzą jednak, że pod wpływem stresu oksydacyjnego białko to ulega
specyficznej modyfikacji i wówczas może być odpowiedzialne za produkcję
wolnych rodników tlenowych i potęgowanie stresu oksydacyjnego w komórce.
Wolne rodniki tlenowe to cząsteczki będące reaktywnymi (czyli łatwo
wchodzącymi w reakcje z innymi związkami) formami tlenu (ROS). Powstają
w mitochondriach każdej żywej komórki jako uboczne produkty metabolizmu
tlenu. Ich nadmierna produkcja może odpowiadać za rozwój wielu schorzeń,
np. nowotworów, miażdżycy, zawału serca, katarakty, astmy, rozedmy płuc,
choroby Parkinsona i Alzheimera, reumatyzmu, stwardnienia rozsianego,
alergii, demencji starczej, osłabienia pamięci i zdolności do
koncentracji, podatność na infekcje i stany zapalne.
Dlatego każdy żywy organizm posiada system obrony przeciw wolnym
rodnikom, oparty na działaniu specjalistycznych enzymów oraz tzw.
antyoksydantów (przeciwutleniaczy). "W naszym organizmie toczy się więc
ciągła walka pomiędzy procesami powstawania wolnych rodników a ich
unicestwianiem" - tłumaczy współautor badań, dr Mariusz Więckowski z
Instytutu Biologii Doświadczalnej Polskiej Akademii Nauk.
Jednak w pewnych sytuacjach poziom wolnych rodników może gwałtownie
wzrosnąć. Zjawisko to nazywa się stresem oksydacyjnym i polega na
zaburzeniu stanu równowagi pomiędzy powstawaniem wolnych rodników
tlenowych a możliwościami przeciwutleniającymi naszego organizmu, na
niekorzyść tych drugich.
Stres oksydacyjny prowadzi do wielu szkodliwych procesów
fizjologicznych. Reaktywne formy tlenu wchodzą bowiem w reakcje
chemiczne ze składnikami komórki, niszcząc białka (enzymatyczne,
transportowe i inne), błony komórkowe i DNA (powodując mutacje
genetyczne, które mogą doprowadzić do rozwoju nowotworu).
Naukowcy postulują, że to właśnie wolne rodniki tlenowe odpowiadają za
procesy starzenia się organizmu. "Zależy też od nich tempo tego procesu
- wyjaśnia Więckowski. - Im szybciej w komórce gromadzą się, powodowane
przez wolne rodniki, niekorzystne zmiany i defekty, tym szybciej się
starzejemy. Na tym polega wolnorodnikowa teoria starzenia się organizmu".
W warunkach normalnych białko p66Shc nie przyczynia się do produkcji
wolnych rodników. Do szkodliwego działania pobudza je dopiero stres
oksydacyjny. Aktywowany wówczas enzym - kinaza białkowa C - rozpoczyna
serię przemian w białku p66Shc, wskutek czego przemieszcza się ono z
cytoplazmy komórki do mitochondriów, gdzie dodatkowo potęguje produkcję
wolnych rodników. Tak liczne nagromadzenie reaktywnych form tlenu
prowadzi z kolei do apoptozy, czyli "samobójstwa" komórki.
"Mamy więc do czynienia ze swego rodzaju sprzężeniem, potęgującym
produkcję wolnych rodników przez mitochondria - mówi Więckowski. -
Ujawnienie się złego oblicza białka p66Shc jest bowiem możliwe jedynie w
sytuacji, gdy w komórce istnieje wysoki poziom tych szkodliwych cząsteczek".
DŁUGOWIECZNE MYSZY
Dla potwierdzenia swojej teorii, włosko-polski zespół odwołuje się do
przełomowej pracy w "Nature", gdzie grupa prof. Pelicciego z Mediolanu
(współautora obecnej pracy w "Science") stworzyła transgeniczne myszy,
nie posiadające białka p66Shc. Okazało się, że żyły one nawet o 30 proc.
dłużej niż myszy typu dzikiego.
"U takich myszy obserwuje się wolniejsze tempo nagromadzania uszkodzeń
związanych z wiekiem - dodaje naukowiec. - Za to poziom wolnych rodników
jest u nich znacznie niższy, co sugeruje, że p66Shc może pełnić ważną
rolę w regulowaniu szybkości starzenia się".
Naukowcy przypuszczają, że wzmożenie produkcji wolnych rodników przez
p66Shc nie jest jedynie pomyłką natury, która prowadzi do przyspieszonej
śmierci organizmu. Uważają, że może ono pełnić rolę w ochronną przed
nowotworami.
"Wydaje się, że dodatkowym zadaniem p66Shc może być eliminowanie
komórek, które, w wyniku uszkodzeń wywołanych przez wolne rodniki,
mogłyby wejść na drogę nowotworzenia - mówi dr Więckowski. - Dodatkowe
nagromadzenie wolnych rodników indukuje apoptozę i zapobiega
postępowaniu szkodliwych zmian w komórce. Lekko uszkodzona komórka woli
wybrać śmierć, niż przyczynić się do rozwoju nowotworu".
Przemawia to za teorią o ochronnym działaniu tego białka. "Z drugiej
jednak strony, wcześniejsze badania wykazały, że jeżeli się go
pozbędziemy, zwierzę będzie żyć dłużej - dodaje Więckowski.
Jak to możliwe, że brak p66Shc przedłuża życie, a jednocześnie jego
obecność może chronić przed nowotworami? Dr Więckowski wyjaśnia, że
wszystko to są na razie hipotezy, które wymagają dalszych badań.
LEPSZA STAROŚĆ
"Uzyskane przez nas wyniki pozwalają jednak wiązać z tym białkiem pewne
nadzieje. Być może w przyszłości wpływanie na jego aktywność pozwoli
przedłużać życie zwierząt. Jednak jest zdecydowanie za wcześnie, aby
przenosić te nadzieje na człowieka i mówić o wynalezieniu eliksiru
młodości" - podkreśla dr Więckowski.
Naukowiec jest zdania, że potrzeba jeszcze wielu lat intensywnych badań,
które dokładnie określą, jaką rolę w organizmie pełni p66Shc i z jakimi
innymi białkami współpracuje. Ta wiedza umożliwiłaby stworzenie
potencjalnej terapii farmakologicznej przeciwko jednemu z jego
aktywatorów lub regulatorów. Zablokowanie działania takiego czynnika
spowodowałoby bowiem zahamowanie "złej" aktywności p66Shc, zmniejszyło
ilość wolnych rodników i wywoływanych przez nie uszkodzeń oraz
spowolniło proces starzenia.
"Byłoby to więc zahamowanie procesu u samego źródła, które, wraz z
innymi prozdrowotnymi zachowaniami (np. stosowaniem diety bogatej w
antyoksydanty, piciem umiarkowanych ilości czerwonego wina, nie
przejadaniem się i aktywnością fizyczną) mogłoby skutecznie opóźnić
proces starzenia".
"Oczywiście, może się okazać, że p66Shc pełni kluczową rolę w jakichś
innych, ważnych dla życia procesów i wtedy sprawa się skomplikuje -
kontynuuje dr Więckowski. - Bo ciężko sobie wyobrazić, że natura mogłaby
aż tak się pomylić i umieścić w naszym organizmie białko tylko po to,
abyśmy się szybciej starzeli".
Polski naukowiec zapowiada kontynuację badań nad rolą i znaczeniem
białka p66Shc. Obecnie, wraz z włoskimi kolegami, stara się określić
dokładny przebieg szlaku aktywacji białka i zidentyfikować wszystkie
biorące w nim udział cząsteczki biologiczne.
"Mamy jednak nadzieję, że dalsze badania potwierdzą, iż p66Shc stanowi
podstawę do stworzenia nie tyle eliksiru młodości, ile środka
poprawiającego jakość bytu pod koniec życia. Większość znanych obecnie
chorób degeneracyjnych, towarzyszących starzeniu się może być związana
właśnie z działalnością wolnych rodników" - podsumowuje dr Więckowski. (PAP)
***
Dr Mariusz Więckowski prowadzi badania nad funkcją białka p66Shc wraz z
zespołem kierowanym przez prof. Jerzego Duszyńskiego, w Pracowni
Bioenergetyki i Błon Biologicznych Zakładzie Biochemii Komórki Instytutu
Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN.
Autor
Zapisane
